ರೈತರ ಆಶಾಕಿರಣ ಕಾಡಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮೀಜಿ
ಗ್ರಾಮಗಳ ಸ್ವಾವಲಂಬನೆ ಮತ್ತು ಸಾವಯವ ಕೃಷಿ ಜನಪ್ರಿಯಗೊಳಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಕನ್ಹೇರಿ ಮಠದ ಅದೃಶ್ಯ ಕಾಡಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಪ್ರಮುಖರು.
ಕನೇರಿ ಮಠ ಬೆಳಗಾವಿಯಿಂದ 100 ಕಿ.ಮೀ ದೂರದ ಕರ್ನಾಟಕಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡ ಕನೇರಿ ಮಠ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ರಾಜ್ಯದ ಕೊಲ್ಲಾಪುರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕರವೀರ ತಾಲ್ಲೂಕಿನಲ್ಲಿದೆ. ಕನೇರಿ ಸಿದ್ಧಗಿರಿ ಮಠಕ್ಕೆ 1,300 ವರ್ಷಗಳ ಇತಿಹಾಸವಿದೆ.
ಇಲ್ಲಿ ಪುರಾತನ ಶಿವನ ದೇವಾಲಯವಿದೆ. ಸದ್ಯಕ್ಕೆ ಇದು ಯಾತ್ರಾ ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣವೂ ಆಗಿದೆ. ಪೀಠದ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಬೇರೆ ಸ್ವಾಮೀಜಿಗೆ ವಹಿಸಿ ಶ್ರೀಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಗ್ರಾಮ ಸ್ವರಾಜ್ಯದ ಕನಸು ಹೊತ್ತು ಅದನ್ನು ನನಸು ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಹಗಲು ರಾತ್ರಿ ದುಡಿಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ
ಶಿಲಾವನ, ಗ್ರಾಮೀಣ ಬದುಕಿನ ವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಹಾಲಯಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಮೂಲಕ ಕೇವಲ ಪುಣ್ಯಕ್ಷೇತ್ರ-ವಾಗಿದ್ದ ಕನೇರಿಯನ್ನು ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣವನ್ನಾಗಿಯೂ ಕಾಡಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಕನ್ನೇರಿಯಲ್ಲಿ ಗುರುಕುಲ, ಆಯುರ್ವೇದ ಮತ್ತು ಆತ್ಯಾಧುನಿಕ ಆಸ್ಪತ್ರೆ ತೆರೆಯಲಾಗಿದೆ.
ಹಳ್ಳಿಯ ಜನಜೀವನ ಬಿಂಬಿಸುವ ಗ್ರಾಮ ದರ್ಶನ ವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಹಾಲಯ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.30 ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ದತ್ತು ಪಡೆದು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈಗಾಗಲೇ ಕಾಡಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಮಠದಿಂದ ಸುಮಾರು 25 ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಶೇಳಕೆವಾಡಿ ಗ್ರಾಮವನ್ನು ದತ್ತು ಪಡೆದು ಅದನ್ನು ಆದರ್ಶ ಗ್ರಾಮವನ್ನಾಗಿ ರೂಪಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಈ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಕಳೆದ 5 ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಒಂದೂ ಅಪರಾಧ ಕೃತ್ಯವಾಗಿಲ್ಲ. ಇಡೀ ಗ್ರಾಮ ‘ಬಯೋಗ್ಯಾಸ್’ ಸೌಲಭ್ಯ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಶೌಚಾಲಯ ಮತ್ತು ಒಳಚರಂಡಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇದೆ. ಗಂಡು ಹೆಣ್ಣಿನ ಅನುಪಾತ ಸಮಾನವಾಗಿದೆ.
ಅಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಶಿಕ್ಷಣ, ಸ್ವಚ್ಛತೆ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಸಾಧಿಸಲಾಗಿದೆ. ‘ದೇಶದ ಎಲ್ಲ ಗ್ರಾಮಗಳೂ ಹೀಗೆಯೇ ಆಗಬೇಕು ಎನ್ನುವುದು ಅವರ ಕನಸು.ಗ್ರಾಮ ಸ್ವರಾಜ್ಯವಾದರೆ ದೇಶ ಸ್ವಾವಲಂಬಿಯಾಗುತ್ತದೆ’ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಸ್ವಾಮೀಜಿ.
ಕೇವಲ ಒಂದು ಎಕರೆ ಕೃಷಿ ಜಮೀನಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕುಟುಂಬ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ಬದುಕುವ ಹಾಗೆ ಮಾಡುವುದು ಅವರ ಗುರಿ. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಾತ್ಯಕ್ಷಿಕೆಯನ್ನು ಅವರು ಇಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಒಂದು ಎಕರೆ ಜಮೀನಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಬೇಕಾಗುವ ಎಲ್ಲ ದವಸ ಧಾನ್ಯಗಳನ್ನೂ ಬೆಳೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಿದೆ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಅವರು ತೋರಿಸಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ.
ಅಂತರ ಬೆಳೆಯ ಮೂಲಕ ಪ್ರತಿ ದಿನ ರೈತನಿಗೆ ಕನಿಷ್ಠ 400 ರೂ. ಆದಾಯ ಬರುವ ಹಾಗೆ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಎಲ್ಲಿಯೂ ರಾಸಾಯನಿಕ ಗೊಬ್ಬರವನ್ನು ಬಳಸದೆ ಕೇವಲ ಸಾವಯವ ಗೊಬ್ಬರ ಮತ್ತು ವಿಧಾನದ ಮೂಲಕವೇ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಬೆಳೆದಿದ್ದಾರೆ
‘ಕೇವಲ ಕೃಷಿ ಸಾವಯವ ಆದರೆ ಸಾಲದು. ರೈತರ ಬದುಕೂ ಸಾವಯವ ಆಗಬೇಕು. ದೇಶದ ಎಲ್ಲ ರೈತರೂ ಹೀಗೆ ಸ್ವಾವಲಂಬಿ ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡರೆ ಉತ್ತಮ’ ಎನ್ನುವುದು ಶ್ರೀಗಳ ಅಭಿಪ್ರಾಯ.
ಕಳೆದ 28 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಸಿದ್ಧಗಿರಿ ಮಠವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದ ಕಾಡಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಈಗ ಮಠದ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯಿಂದ ನಿವೃತ್ತಿ ಪಡೆದು ಸಂಪೂರ್ಣ-ವಾಗಿ ತಮ್ಮನ್ನು ಗ್ರಾಮ ಸ್ವರಾಜ್ಯದತ್ತ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಯಸಿದ್ದಾರೆ.
ಪೀಠದಲ್ಲಿ ಇದ್ದುಕೊಂಡೇ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಮಾಡಬಹುದಲ್ಲ?ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ
“‘ಪೀಠದಲ್ಲಿ ಇದ್ದು-ಕೊಂಡು ಏನೇನು ಮಾಡಬಹುದೋ ಅದೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಮಾಡಿದ್ದೇವೆ. ದೇಸಿ ಗೋ ತಳಿಗಳ ಸಂವರ್ಧನೆಗೆ ಗೋಶಾಲೆ ತೆರೆಯಲಾಗಿದೆ. 800ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಗೋವುಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ. 25 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ತಳಿಯ ಹಸುಗಳಿವೆ. ಮಠದ ಸುತ್ತಲಿನ 100 ಗ್ರಾಮಗಳಲ್ಲಿ ಗೋ ಸಂವರ್ಧನೆಯ ಬಗ್ಗೆ, ಸಾವಯವ ಕೃಷಿಯ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿವಳಿಕೆ ನೀಡುವ ಕೆಲಸ ನಿರಂತರ-ವಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ. ರೈತರಿಗೆ ತರಬೇತಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಸಾವಯವ ಕೃಷಿಯ ಹೇಳಿಕೆಯಾಗಿಯೇ ಕೃಷಿ ವಿಜ್ಞಾನ ಕೇಂದ್ರ ವೊಂದನ್ನು ಸ್ಥಾಪನೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
“‘ಸರ್ಕಾರಿ ನೌಕರರಿಗೆ ನಿವೃತ್ತಿ ಇದೆ. ಉಳಿದ ಎಲ್ಲ ನೌಕರರಿಗೂ ನಿವೃತ್ತಿ ಇದೆ. ನಮಗೂ ನಿವೃತ್ತಿ ಬೇಕು ಅನ್ನಿಸಿತು. ಆದರೆ ಈ ನಿವೃತ್ತಿ ಕೇವಲ ಮಠದ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯಿಂದಲೇ ಹೊರತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳಿಂದ ಅಲ್ಲ’ ಎಂದು ಹೇಳುವ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಕೃಷಿ – ಸಮಾಜದ ಏಳಿಗೆಗೆ ಚಿಂತನೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.
ಹಲವಾರು ಮಠದ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳ ಜೊತೆಗೇ ಮಾಡಿದ್ದರೂ ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕೆಲಸಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಳ್ಳಲು ಪೀಠತ್ಯಾಗ ಅನಿವಾರ್ಯವೆಂದರು.
ಪೀಠದಲ್ಲಿ ಇದ್ದರೆ ಕೆಲವು ಧಾರ್ಮಿಕ ವಿಧಿ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ನಡೆಸ-ಲೇ-ಬೇಕು. ಪೂಜೆ ಮಾಡಲೇ ಬೇಕು. ಭಕ್ತರ ಮನೆಗಳಿಗೆ ಹೋಗಿ ಧಾರ್ಮಿಕ ಪ್ರವಚನ ನೀಡಬೇಕು.
ಈ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳಿಂದ ಕಳಚಿಕೊಂಡು ನಾವು ಈಗ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸ್ವಾವಲಂಬಿ ಗ್ರಾಮ ನಿರ್ಮಾಣದ ಕನಸು ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದೇವೆ’ ಎಂದು ಉತ್ತರಿಸಿದರು.
‘ಮಠದ ಪೀಠಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಪೂಜೆ ಪುನಸ್ಕಾರ, ಆಶೀರ್ವಾದ ಪ್ರವಚನಗಳಲ್ಲಿಯೇ ಕಳೆದು ಹೋದರೆ ನಮ್ಮ ಈ ಎಲ್ಲ ಕನಸುಗಳು ನನಸಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿಯೇ 2014 ರಲ್ಲಿ ಪೀಠತ್ಯಾಗದ ಮಾಡಿದರು.
“ನಾವು ಮಠಾಧಿಪತಿಗಳು ರೈತ ಸಮುದಾಯದ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಬೇಕಿದೆ. ಗ್ರಾಮಗಳ ಸಮಗ್ರ ಅಭಿ-ವೃದ್ಧಿಗೆ ಕಂಕಣಬದ್ಧರಾಗಬೇಕಿದೆ. ಯುವಜನ ಸಂಘಟನೆ, ರೈತರ ತರಬೇತಿಯೇ ನಮ್ಮ ಗುರಿಯಾಗಬೇಕಿದೆ!!!”* ಎಂಬುದು ಸ್ವಾಮೀಜಿಯ ದೃಡ ನಿರ್ಧಾರವಾಗಿದೆ.
ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಕೃಷಿಕರು, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು, ಸಾಧಕರು, ಗ್ರಾಮೀಣಾಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಕನಸು ಕಾಣುವವರು ಒಮ್ಮೆ ಕನ್ನೇರಿಯ ದರ್ಶನ ಮಾಡಿದರೆ ಸಾರ್ಥಕವಾಗುತ್ತದೆ.
✍🏽 ಡಾ. ಬಿ ಯಂ ನಾಗಭೂಷಣ ಭೀಮಸಮುದ್ರ