ಪರಿಸರ
ಅಂಗೈ ಹುಣ್ಣಿಗೆ ಸೂಕ್ಷ್ಮದರ್ಶಕ !
ಡೆನ್ಮಾರ್ಕಿನಲ್ಲಿ 170 ಲಕ್ಷ ಮಿಂಕ್ ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಈಚೆಗೆ ಕೊಂದು ಹೂತಿದ್ದು, ಅವು ಭೂತಗಳಂತೆ ಮೇಲೆದ್ದು ಬಂದಿದ್ದು, ಇತ್ತ ಅಳಿವಿನಂಚಿಗೆ ಬಂದಿರುವ ಬಸ್ಟರ್ಡ್ ಪಕ್ಷಿಗಳ ಬೇಟೆಗೆಂದು ದುಬೈ ಧನಿಕರು ಪಾಕಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ಬಂದಿದ್ದು, ಈ ಮಧ್ಯೆ ಪಕ್ಷಿಜ್ವರ ಎಲ್ಲೆಡೆ ವ್ಯಾಪಿಸಿದ್ದು, ಅತ್ತ ವೂಹಾನ್‌ನ ತರಿಸಂತೆಗೆ WHO ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಬಂದಿದ್ದು…. ಇಂದಿನ ಪ್ರಜಾವಾಣಿಯಲ್ಲಿ ನನ್ನ ಅಂಕಣದ ಹೂರಣ ಹೀಗಿದೆ:
ಇದು ಪಕ್ಷಿವಲಸೆಯ ಋತು. ಕರ್ನಾಟಕದ ಪಕ್ಷಿವೀಕ್ಷಕರು ದುರ್ಬೀನ್ ಹಿಡಿದು ಮೈಸೂರು, ಮದ್ದೂರು, ಮಂಡ್ಯಗಳ ಕೆರೆ ಕಟ್ಟೆಗಳ ಸುತ್ತ ಓಡಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇತ್ತ ಇತರ ಹತ್ತು ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಹಕ್ಕಿಜ್ವರ ಹಾವಳಿ ಎಬ್ಬಿಸುತ್ತಿದೆ. ಜ್ವರದಿಂದ ಸತ್ತು ಬಿದ್ದ ಪಕ್ಷಿಗಳನ್ನು ಹುಡುಕಿ, ಹೆಕ್ಕಿ, ಹೊಂಡ ತೋಡಿ ಹೂಳುವ ಕೆಲಸ ಭರದಿಂದ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ.
ಇದೇ ವೇಳೆಗೆ, ದುಬೈಯಿಂದ ಅರಬ್ ರಾಜಕುಲೀನರು ಬಸ್ಟರ್ಡ್ ಪಕ್ಷಿಗಳ ಬೇಟೆಗೆಂದು ಪಾಕಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ಮೊನ್ನೆ ಬಂದಿಳಿದಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಕೈಯಲ್ಲೂ ದುರ್ಬೀನುಗಳಿವೆ, ಲಾಂಗ್ರೇಂಜ್ ರೈಫಲ್ ಇವೆ. ಪಕ್ಷಿಬೇಟೆಯಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದ ಗಿಡುಗಗಳನ್ನೂ ತಂದಿದ್ದಾರೆಂದು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಡಾನ್ ಪತ್ರಿಕೆ ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ. ಬೇಟೆಗಾರರ ಜೊತೆಗೆ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಸಶಸ್ತ್ರ ಬೆಂಗಾವಲು ಪಡೆಯೂ ಇದೆ. ಬೇಟೆಯ ರೋಮಾಂಚನದ ಜೊತೆ, ಅವುಗಳ ಮಾಂಸ ಸೇವನೆಯಿಂದ ಪೌರುಷ ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆಂದು ಅರಬ್ಬರು ನಂಬುತ್ತಾರೆ.
ಬಸ್ಟರ್ಡ್ ಪಕ್ಷಿಗಳೆಂದರೆ ಪಕ್ಷಿಲೋಕದ ರಾಜಾರಾಣಿಗಳಿದ್ದಂತೆ. ಮೂವತ್ತು ಕಿಲೊ ತೂಕದ ಅವು ಎರಡು ಮೀಟರ್ ಅಗಲದ ರೆಕ್ಕೆ ಬಿಚ್ಚಿ ಹಾರುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳ ಸಂತತಿ ಅವಸಾನದ ತೀರ ಅಂಚಿಗೆ ಬಂದಿದ್ದು, ಬೇಟೆಗೆ ಎಲ್ಲೆಡೆ ನಿಷೇಧವಿದೆ. ಕಳೆದ ವರ್ಷ ಬಸ್ಟರ್ಡ್ ಪಕ್ಷಿಗಳ ಮೊಟ್ಟೆಗಳ ಹುಡುಕಾಟಕ್ಕೆ ಅಬುಧಾಬಿಯಿಂದಲೂ ನಮ್ಮ ರಾಜಸ್ತಾನದ ಜೈಸಾಲ್ಮೇರ್ ಜಿಲ್ಲೆಗೆ ಜನ ಬಂದಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಬೇಟೆಗಲ್ಲ. ಈ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಮೊಟ್ಟೆ ಇಟ್ಟರೆ ಅವು ಹಾವುಹಲ್ಲಿಗಳಿಗೆ ತುತ್ತಾಗುವ ಮೊದಲೇ ಹುಷಾರಾಗಿ ಎತ್ತಿ ಒಯ್ದು ಕೃತಕ ಕಾವು ಕೊಟ್ಟು ಮರಿ ಮಾಡುವುದು ಅವರ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿತ್ತು.
ಬೇಟೆಗೆ ಎಂಥ ನಿಷೇಧವಿದ್ದರೂ ಅರಬ್ ರಾಜಮನೆತನದವರಿಗೆ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ಸ್ವಾಗತವಿದೆ. ಈ ಅರಬ್ ಧನಿಕರು ಬರುತ್ತಾರೆಂದರೆ ಅವರ ವಿಮಾನ ಇಳಿಯಲು ರಸ್ತೆ, ಜೀಪ್‌, ಟೆಂಟ್‌, ಐಷಾರಾಮಿ ತಂಗುದಾಣ ಮತ್ತಿತರ ರಾಜೋಪಚಾರಗಳು ಸಿದ್ಧವಾಗುತ್ತವೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಕೆಲವು ಜನಕಲ್ಯಾಣ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಅವರಿಂದ ನೆರವು ಸಿಗುತ್ತಿದೆ. ಪಾಕಿಸ್ತಾನದದ ಪಂಜ್‌ಗೌರ್‌ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಬಸ್ಟರ್ಡ್ ಪಕ್ಷಿಗಳ ಆವಾಸಸ್ಥಾನದ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಬುಡಕಟ್ಟು ಸಮುದಾಯಗಳಿಗೆ ಶಾಲೆ, ರಸ್ತೆ, ಕುಡಿಯುವ ನೀರು ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಗೆ ಯುಎಇ ಸರಕಾರದ ಧನಸಹಾಯ ಸಿಗುತ್ತಿದೆ.
ಅನುಕೂಲಸ್ಥರ ತೆವಲುಗಳಿಂದಾಗಿ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಏನೆಲ್ಲ ಸಂಕಟಗಳು ಬರುತ್ತಿವೆ. ಕಳೆದ ಒಂದೂವರೆ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್ ದೇಶವೊಂದರಲ್ಲೇ ಒಂದೂವರೆ ಕೋಟಿಗೂ ಮಿಕ್ಕಿ ಮಿಂಕ್ ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಕೊಂದು ಹೂಳಲಾಗಿದೆ.
ಮಿಂಕ್ ಎಂದರೆ ನಮ್ಮ ನೀರನಾಯಿ ಥರಾ ತೋಳುದ್ದದ ಪಾಪದ ಮುದ್ದು ಪ್ರಾಣಿ. ಉತ್ತರದ ಹಿಮಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಡಂಚಿನಲ್ಲಿ ಜೀವಿಸುವ ಅವುಗಳಿಗೆ ತುಂಬಾ ಮೃದುವಾದ ತುಪ್ಪಳವಿದೆ. ಮನುಷ್ಯರು ತಾವೂ ಬೆಚ್ಚಗಿರಲೆಂದು ತುಪ್ಪಳಕ್ಕಾಗಿ ಮಿಂಕ್‌ಗಳನ್ನು ಕೊಲ್ಲುತ್ತ ಅವು ಬಹುತೇಕ ನಿರ್ವಂಶವಾಗುವ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಒಂದು ಮಿಂಕ್ ಕೋಟಿನ ಬೆಲೆ ಐದು ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿಗಳಷ್ಟಾಯಿತು. ಅಂಥ ಕೋಟನ್ನು ಧರಿಸಿ ಓಡಾಡುವುದು ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆಯ ದ್ಯೋತಕವಾಯಿತು. ಮಿಂಕ್‌ಗಳ ಕೃತಕ ಸಂಗೋಪನೆ ದೊಡ್ಡ ಉದ್ಯಮವಾಗಿ ಬೆಳೆಯಿತು. ನೀರಂಚಿನಲ್ಲಿ ಹಾಯಾಗಿ ಓಡಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಮಿಂಕ್‌ಗಳು ಒಂದು ಮೇಜಿನಷ್ಟಗಲದ ಪಂಜರದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಜೀವನವನ್ನೇ ಕಳೆದು ತುಪ್ಪಳಗಳಾಗಿ ಧನಿಕರ ಹೆಗಲೇರಿ ಫ್ಯಾಶನ್ ಪರೇಡ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಮಿಂಚುವಂತಾದವು. ಗ್ರೀನ್‌ಪೀಸ್‌ ನಂಥ ಸಂಘಟನೆಗಳ ನಿರಂತರ ಹೋರಾಟದಿಂದಾಗಿ ಮಿಂಕ್ ಬೇಟೆ ನಿಂತು, ಕೃತಕ ಮಿಂಕ್ ಉಡುಪುಗಳು ಬಂದಿವೆಯಾದರೂ ಇಂದು ಯುರೋಪ್, ರಷ್ಯ, ಅಮೆರಿಕ, ಚೀನಾಗಳಲ್ಲಿ ಮಿಂಕ್ ಸಾಕಣೆಯ ಸಾವಿರಾರು ಕೇಂದ್ರಗಳಿವೆ. ಚೀನಾದ ನವಶ್ರೀಮಂತರು ಮಿಂಕ್ ಕೋಟುಗಳಿಗೆ ಮುಗಿಬೀಳುತ್ತಾರೆ.
ಮೂರು ತಿಂಗಳ ಹಿಂದೆ ಡೆನ್ಮಾರ್ಕ್ ದೇಶದ ಮಿಂಕ್ ಸಾಕಣೆ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದವರ ಮೂಲ ಮಿಂಕ್‌ಗಳಿಗೂ ಕೊರೊನಾ ವೈರಾಣು ತಗುಲಿಕೊಂಡು ಬೇರೆಯದೇ ರೂಪ ತಾಳಿದ್ದನ್ನು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಗಮನಿಸಿದರು.
ಈ ಹೊಸ ವೈರಾಣು ಮತ್ತೆ ಮನುಷ್ಯರಿಗೆ ಬಂದರೆ ಭಾರೀ ದೊಡ್ಡ ಹೊಸ ಅಪಾಯ ಬಂದೀತೆಂದು ಎಲ್ಲ ಮಿಂಕ್‌ಗಳನ್ನೂ ಕೊಂದು ಹೂಳಲೆಂದು ಮಿಲಿಟರಿಯ ಸಹಾಯ ಪಡೆದು ದಿನವೂ ೧೫-೨೦ ಲಕ್ಷಗಳಂತೆ ವಾರವಿಡೀ ಮಿಂಕ್‌ಮೇಧ ನಡೆಯಿತು. ಈ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯನ್ನು ನೋಡುತ್ತ ಡೆನ್ಮಾರ್ಕಿನ ಪ್ರಧಾನಿ ಮೆಟ್ಟಿ ಫ್ರೆಡೆರಿಕ್ಸನ್ ಕಣ್ಣೀರಿಟ್ಟ ವಿಡಿಯೊಗಳು ಎಲ್ಲೆಡೆ ಹರಿದಾಡಿದವು. ʼಈಕೆಯ ಕಣ್ಣೀರು ಮಿಂಕ್‌ಗಳ ಮಾರಣ ಹೋಮ ನೋಡಿ ಹರಿದಿದ್ದಲ್ಲ, ಮಿಂಕ್ ಸಾಕಣೆದಾರರ ಆರ್ಥಿಕ ನಷ್ಟಕ್ಕೆ ಮೆಟ್ಟಿಯ ಕಂಬನಿʼ ಎಂದು ಡಾಯಿಷ್ ವೆಲ್ (DW) ಜಾಲಪತ್ರಿಕೆ ವರದಿ ಮಾಡಿತು.
ನಂತರದ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳು ಭೂತಾಕಾರ ತಾಳಿದವು. ಒಂದೆರಡು ಮೀಟರ್ ಆಳದಲ್ಲಿ ಹೂತಿದ್ದರೂ ಸಾವಿರಾರು ಮಿಂಕ್‌ಗಳು ಮೇಲೆದ್ದು ಬಂದವು. ಅದೇಕೆಂದು ನೋಡಲು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ದೌಡಾಯಿಸಿದರು.
ಆಗಿದ್ದೇನೆಂದರೆ ಹೂತ ಮಿಂಕ್ಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಕೊಳೆತು ಅಲ್ಲಿನ ಅನಿಲದ ಒತ್ತಡದಿಂದ ನೆಲ ಬಿರಿದು ಇಡಿ ಇಡೀ ಮೃತದೇಹಗಳು ಸಿಡಿದೆದ್ದವು.
ಅಷ್ಟು ಸ್ಪಷ್ಟೀಕರಣ ಬಂದಿದ್ದೇ ತಡ, ಇನ್ನೊಂದು ಬಗೆಯ ಭಯ ಶುರುವಾಯಿತು. ಭೂಮಿಯಿಂದ ಹೊಮ್ಮುವ ಆ ಅನಿಲದಿಂದ ಕೊರೊನಾ ವೈರಾಣು ವಿರಾಟ್ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಹೊರಸೂಸುತ್ತ ವಾಯುಮಂಡಲಕ್ಕೂ ಅಂತರ್ಜಲಕ್ಕೂ ವ್ಯಾಪಿಸೀತೆಂದು ಹುಯಿಲೆಬ್ಬಿತು. ಈಗ ವೈದ್ಯವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಧಾವಿಸಿ ಬಂದರು. ಮಣ್ಣು, ನೀರು, ಗಾಳಿಯನ್ನೆಲ್ಲ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮಾಡಬೇಕಾಯಿತು.
ಯುರೋಪ್ನಲ್ಲಿ ತಲೆಯೆತ್ತಿದ ಹೊಸ ಕೊರೊನಾಕ್ಕೂ ಮಿಂಕ್ ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೂ ಸಂಬಂದ ಇದೆಯೆ?
ವಿಶ್ವ ಸ್ವಾಸ್ಥ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಯ (ವಿಸ್ವಾಸಂ WHO) ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ ನವಂಬರಿನಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ೨೧೪ ಜನರು ಮಿಂಕ್ ಮೂಲಕವೇ ಕೋವಿಡ್ ಜ್ವರಕ್ಕೆ ತುತ್ತಾಗಿದ್ದು, ಅವರಲ್ಲಿ ಹನ್ನೆರಡು ಜನರಿಗೆ ಹೊಸ ತಳಿಯ ಕೊರೊನಾ ಸೋಂಕು ತಗುಲಿದೆ. ಬ್ರಿಟನ್ನಿಗೆ ಬಂದಿದ್ದು ಅದೇ ತಳಿಯ ವೈರಾಣು ಹೌದೆ ಅಲ್ಲವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಸ್ಪಷ್ಟ ಹೇಳುತ್ತಿಲ್ಲವಾದರೂ ಡೆನ್ಮಾರ್ಕಿನ ವಿಮಾನಗಳಿಗೆ ಎರಡು ತಿಂಗಳ ಹಿಂದೆಯೇ ನಿಷೇಧ ಹೇರಲಾಗಿದೆ. ಆರು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿನ ಎಲ್ಲ 2750 ಮಿಂಕ್ ಸಾಕಣೆ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನೂ ಖಾಲಿ ಮಾಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಈ ಮಧ್ಯೆ ಅಮೆರಿಕದ ಸ್ಯಾನ್‌ಡೀಗೊ ಮೃಗಾಲಯದ ಎಂಟು ಗೊರಿಲ್ಲಾಗಳಿಗೆ ಕೋವಿಡ್ ಸೋಂಕು ತಗುಲಿದ ವರದಿ ಬರುತ್ತಿದೆ. ಮನುಷ್ಯನಿಂದಾಗಿ ಮೃಗಾಲಯಗಳಲ್ಲಿರುವ ಚಿರತೆ, ಹುಲಿ, ಸಿಂಹಗಳಿಗೂ ಕೊರೊನಾ ವೈರಾಣು ಜಿಗಿಯುತ್ತಿರುವ ಸುದ್ದಿ ಕಳೆದ ಆರು ತಿಂಗಳಿಂದ ಆಗಾಗ ಬರುತ್ತಿವೆಯಾದರೂ ಅದೇನೂ ಅಂಥ ಚಿಂತೆಯ ಸಂಗತಿಯಲ್ಲ.
ಏಕೆಂದರೆ ಈ ಪ್ರಾಣಿಗಳೆಲ್ಲ ಅದಾಗಲೇ ಕ್ವಾರಂಟೈನ್ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿವೆ. ಅಂಥ ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಹಜ ಬದುಕಿರುವ ವೈರಾಣುಗಳ ಜೊತೆ ಕೊರೊನಾ ಸೇರಿಕೊಂಡು ಹೊಸ ರೂಪ ಪಡೆದು ಮತ್ತೆ ಮನುಷ್ಯರಿಗೆ ಸೋಂಕಿದರೆ ಮಾತ್ರ ಅಪಾಯಕಾರಿ.
ಹಾಗಾಗುವುದು ನಿಸರ್ಗದಲ್ಲಿ ತೀರಾ ಅಪರೂಪ. ಆದರೆ ಮನುಷ್ಯ ಹೋದಲ್ಲೆಲ್ಲ ನಿಸರ್ಗ ವಿರೂಪವಾಗುತ್ತ ಹೋಗುತ್ತದಲ್ಲ?
ಹಿಂದೆ ೨೦0೯ರಲ್ಲಿ ಜ್ವರಪೀಡಿತನೊಬ್ಬ ಹಂದಿಗೂಡಿಗೆ ಹೋಗಿದ್ದಾಗ ಅವನಲ್ಲಿದ್ದ ವೈರಾಣುವೊಂದು ಹಂದಿಯೊಳಕ್ಕೆ ಸೇರಿಕೊಂಡಿತು. ಆ ಹಂದಿಯ ದೇಹದಲ್ಲಿ ಆಗಲೇ ಪಕ್ಷಿಯ ವೈರಾಣು, ಯುರೋಪ್ ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕದ ಹಂದಿಗಳ ಎರಡು ಬಗೆಯ ವೈರಾಣು ಮನೆಮಾಡಿದ್ದವು. ಅವುಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಮನುಷ್ಯನದೂ ಸೇರಿ ಎಚ್೧ಎನ್೧ ಎಂಬ ಹೊಸ ವೈರಾಣು ಮತ್ತೆ ಮನುಷ್ಯನ ದೇಹಕ್ಕೆ ಸೇರಿ ಒಂದೇ ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಐದೂವರೆ ಲಕ್ಷ ಜನರ ಪ್ರಾಣ ತೆಗೆದಿತ್ತು.
ಸಹಜ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಹೀಗೆ ಒಂದು ಜೀವಪ್ರಭೇದಿಂದ ಇನ್ನೊಂದು ಪ್ರಭೇದಕ್ಕೆ ವೈರಸ್ ಜಿಗಿಯುವ ಸಂಭವ ತೀರ ಕಡಿಮೆ ಇತ್ತು. ಏಕೆಂದರೆ ನಿಸರ್ಗದ ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳಿದ್ದವು.
ಅಂಥ ಕಟ್ಟುಪಾಡುಗಳನ್ನು ಮೀರಿ ವುಹಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೇಗೋ ಮನುಷ್ಯನಿಗೆ ಜಿಗಿದ ವೈರಾಣು ಈ ಒಂದು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಇಪ್ಪತ್ತು ಲಕ್ಷ ಜನರ ಬಲಿತೆಗೆದುಕೊಂಡ ಮೇಲೆ-
ಇದೀಗ ಕಟ್ಟುಗಳು ಎಲ್ಲೆಲ್ಲಿ ಸಡಿಲವಾಗಿವೆ ಎಂಬುದರ ಅವಲೋಕನ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತಿದೆ. ಕೊರೊನಾ Cov2 ವೈರಾಣುವಿನ ಉಗಮ ಹೇಗಾಗಿತ್ತು ಎಂಬುದನ್ನು ನೋಡಲೆಂದು ಇಂದು, ಗುರುವಾರ, ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ವಿಸ್ವಾಸಂ ತಜ್ಞರ ತಂಡ ವುಹಾನ್‌ಗೆ ಭೇಟಿ ಕೊಡುತ್ತಿದೆ.
ಸೂಕ್ಷ್ಮದರ್ಶಕದಡಿ ಅಂಗೈ ಹುಣ್ಣಿನ ಪರೀಕ್ಷೆ ನಡೆಯಲಿದೆ.
( ಚಿತ್ರಗಳು ಮಿಂಕ್ ಮೇಧ ಕುರಿತದ್ದು. ಇನ್ನೆರಡು ಚಿತ್ರಗಳು ಬಸ್ಟರ್ಡ್ ಬೇಟೆ ಕುರಿತದ್ದು)
-ನಾಗೇಶ ಹೆಗಡೆ, ಪರಿಸರ ತಜ್ಞರು